به نقل از «آنا»

ورود هیئت‌های مذهبی دانشگاه به سومین دوره جشنواره امامت و مهدویت

تاریخ انتشار: ۱۸ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۲۹۳۲۷۵

 به گزارش گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا، مراسم افتتاحیه نشست سراسری ائمه جماعات و دبیران هیئات مذهبی دانشگاه آزاد اسلامی با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و حجت الاسلام والمسلمین محمد شریفانی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد.  

طهرانچی در این نشست با بیان اینکه انسان برای اینکه در مسیر نجات قرار بگیرد، باید به اهل بیت تمسک کند، گفت: راه هدایت انسان تمسک و توسل به اهل بیت است، تمسک به اهل بیت در واقع یک راه مطمئن و تضمین کننده است که به عنوان یک بیمه انسان را از حوادث نجات داده و او را در مسیر نجات قرار می‌دهد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

**  دانشگاه سرمایه‌ای برای فردای جامعه است

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه دانشگاه دو مبحث «فرد و جامعه» و «حال و آینده» را در درون خود قرار داده است، گفت: اساساً دانشگاه برای امروز نیست، بلکه دانشگاه سرمایه‌ای برای فردای جامعه است، دانشگاه هم به فرد و هم به جامعه توجه دارد. نکته مهمی که در اینجا وجود دارد این است که خداوند در حلقه اول انسان را آفرید، در حلقه دوم خانواده و در حلقه سوم جامعه را ایجاد کرد و برای تبیین هر سه موضوع نکات زیادی در قرآن وجود دارد. براین اساس باید انسان و جامعه به کمال و عقل کامل برسند.  

وی ادامه داد: نتیجه عقل کامل و انسان کامل، امامت بود که به وجود آمد؛ اما در این زمینه باید جامعه نیز یک جامعه کامل باشد که این امر در زمان حضرت علی (ع)، امام حسین (ع)، امام صادق (ع) اتفاق نیفتاد تا به این جا رسیدیم که ما منتظر مهدویت هستیم تا یک جامعه کامل که یک امر اجتماعی کامل است، رخ بدهد.  

طهرانچی تأکید کرد: انتظار می‌رود که در سومین دوره جشنواره امامت و مهدویت دانشگاه آزاد اسلامی هیات‌های مذهبی در دانشگاه وارد کار شده و از این ظرفیت بزرگ برای رسیدن به اهداف جشنواره استفاده شود.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به آیات «وَلَا تَقُولَنَّ لِشَاْیۡءٍ إِنِّی فَاعِلٞ ذَٰلِکَ غَدًا» و «إِلَّآ أَن یَشَآءَ ٱللَّهُۚ وَٱذۡکُر رَّبَّکَ إِذَا نَسِیتَ وَقُلۡ عَسَىٰٓ أَن یَهۡدِیَنِ رَبِّی لِأَقۡرَبَ مِنۡ هَٰذَا رَشَدٗا» گفت: معنای مستتر در این آیات بسیار عمیق است و لازم است به آن توجه لازم شود، در جهان بینی آینده پژوهی خداوند می‌فرماید فردا را سنت‌های من، ذکر رب و حضور رب رقم می‌زند، فردا مسیرش، مسیر رشد است. غرب در این زمینه می‌گوید که مسیر فردا، مسیر توسعه است، اما در واقع مسیر دین، مسیر رشد است.  

وی با بیان اینکه رشد مفهوم مادی و معنوی دارد، گفت: باید مسیر خلقت، مسیر رشد باشد و به همین منظور ما منتظر مسیررشد یافته و جامعه کامل هستیم. این مسیری است که انسان می‌تواند در آن هم به صورت فردی و هم به صورت معنوی رشد پیدا کند.

عضو هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر اینکه نکته مهمی که وجود دارد این است که رشد قابل فراگرفتن است، گفت: براین اساس مسیر دانشگاه تنها یک چیز است و آن رشد است. رشدی که هم فردی و هم اجتماعی باشد. اگر غیر از این باشد، دانشگاه به جایی نخواهد رسید. علم جهت دارد و یک موضوع خنثی نیست.

طهرانچی با بیان اینکه برخی آیات که در قرآن آمده است، «آیاتنا عجبا» است، گفت: این آیات در مورد موضوعاتی است که عادی نیست، از جمله این آیات، آیات ۹ سوره کهف است. خداوند در آیات ۹ و ۱۰ سوره کهف می‌فرمایند «أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْکَهْفِ وَالرَّقِیمِ کَانُوا مِنْ آیَاتِنَا عَجَبًا» و «إِذْ أَوَى الْفِتْیَةُ إِلَى الْکَهْفِ فَقَالُوا رَبَّنَا آتِنَا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً وَهَیِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا». در این آیات جوانانی طلب امر رشد و انسان کامل کرده بودند. این در صورتی بود که جامعه‌ای که این جوانان در آن زندگی می‌کردند، جامعه توحیدی نبود، خداوند در جواب این مطالبه بستر زمان را برای جامعه کامل قائل است، یعنی برای رسیدن به جامعه توحیدی بستر زمانی لازم است، برای مثال بستر زمانی باعث شد که اصحاب کهف ۳۰۹ سال در غیبت از جامعه قرار بگیرند تا به یک جامعه رشد یافته برسند.  

وی ادامه داد: در قرآن برخی از امور «آیَاتِنَا عَجَبًا» است و یکی از آن این است که اگر کسی جامعه رشد یافته را طلب کند، باید این موضوع در طول زمان اتفاق بیفتد، یعنی باید یک رشد اجتماعی رخ دهد.  

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه رشد ابعاد گسترده‌ای از جمله رشد اجتماعی، رشد سیاسی، رشد تکامل یافته و رشد ترقی کرده دارد، گفت: تمام مفاهیم توسعه با بار کاملاً مثبت در مفهوم رشد وجود دارد، در واقع رشد یک مسیر و پروسه است.  

طهرانچی با تأکید بر اینکه تربیت دینی قرآن بسیار زیباست، اظهار کرد: خداوند در قرآن می‌فرماید: «لا اِکْراه فِی الدّینِ قَدْ تَبَینَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَی فَمَنْ یکْفُر بِالطاّغُوتِ وَ یؤمِنْ بِاللهِ فَقَدْ اِسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقی لاَنْفِصامَ لَها وَ اللّهُ سَمیعٌ عَلیمٌ.» این موضوع بسیار مهم است، برای مثال با توجه به این آیه در موضوع حجاب کار ما این است که روشن کنیم که در راه رشد حجاب یک نقش اساسی دارد، در این صورت تربیت درست اتفاق می‌افتد، اگر این امر درست تبیین شده و راه را روشن کند، افراد فطرتاً در این مسیر قرار می‌گیرند، لازم است که مسیر رشد تبیین شود.  

وی با بیان اینکه اساساً راه رشد با، ولی صورت می‌گیرد، خاطرنشان کرد: بدون رهبر راه رشد صورت نخواهد گرفت، در واقع حضور امام لازم است، چرا که ما به یک، ولی مرشد برای هدایت در مقابل ضلالت نیاز داریم.

طهرانچی با بیان اینکه دانشگاه باید وظیفه خود که رشد فرد و رشد جامعه است را به خوبی انجام دهد، اظهار کرد: اگر دانشگاه بخواهد این وظیفه خود را انجام داده و به رشد برسد، باید تربیت قوه عاقله داشته باشد.

عضو هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر اینکه دانشگاه باید رفتارسازی اجتماعی انجام دهد، گفت: وظیفه دانشگاه، ساختارسازی اجتماعی است.  

** امامت و مهدویت به عنوان یک تفکر اجتماعی بسیار جدی است

وی در ادامه سخنان خود با اشاره به آیاتی از دو سوره اعراف و توبه به اهمیت نقش مسجد در دانشگاه و جامعه پرداخت.  

طهرانچی با اشاره به آیات ۲۴ تا ۲۸ سوره اعراف گفت: خداوند در این سوره می‌فرماید: «قَالَ اهْبِطُوا بَعْضُکُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَلَکُمْ فِی الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِینٍ، قَالَ فِیهَا تَحْیَوْنَ وَفِیهَا تَمُوتُونَ وَمِنْهَا تُخْرَجُونَ، یَا بَنِی آدَمَ قَدْ أَنْزَلْنَا عَلَیْکُمْ لِبَاسًا یُوَارِی سَوْآتِکُمْ وَرِیشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَى ذَلِکَ خَیْرٌ ذَلِکَ مِنْ آیَاتِ اللَّهِ لَعَلَّهُمْ یَذَّکَّرُونَ، یَا بَنِی آدَمَ لَا یَفْتِنَنَّکُمُ الشَّیْطَانُ کَمَا أَخْرَجَ أَبَوَیْکُمْ مِنَ الْجَنَّةِ یَنْزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِیُرِیَهُمَا سَوْآتِهِمَا إِنَّهُ یَرَاکُمْ هُوَ وَقَبِیلُهُ مِنْ حَیْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّیَاطِینَ أَوْلِیَاءَ لِلَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ، وَإِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً قَالُوا وَجَدْنَا عَلَیْهَا آبَاءَنَا وَاللَّهُ أَمَرَنَا بِهَا قُلْ إِنَّ اللَّهَ لَا یَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ أَتَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ». براساس این آیات آدم ابوالبشر به همراه همسر خود مشترکاً به این عالم هبوط کردند، این هبوط با وسوسه شیطان در خصوص جاودانگی و مُلک صورت گرفت، در واقع می‌توان گفت پاشنه آشیل انسان همین جاودانگی و ملک است. انسان که به زمین هبوط پیدا می‌کند، نکته‌ای که وجود دارد این است که در عالم هستی مودت در کنار عداوت قرار می‌گیرد که این موضوع در عالم مادی، همان بحث جاذبه و دافعه است. در واقع در عالم بین ذرات جاذبه و دافعه حاکم است که این امر در درون انسان همان مودت و عداوت است. اهمیت مودت به حدی است که تنها پیامبری که از خداوند اجر خواست پیامبر اسلام بود و آن اجر، مودت بود، پیامبر از خداوند مودت فی القربی را خواست که بسیار حائز اهمیت است. یعنی در واقع نظم اجتماعی اسلامی با محوریت دال مرکزی مودت فی القربی است. براین اساس امامت و مهدویت به عنوان یک تفکر اجتماعی بسیار جدی است و باید به آن اهتمام ویژه داشته باشیم.

این مسئول ادامه داد: یکی از بحث‌های که با آن مواجه هستیم، مسئله برهنگی است، اساساً حضور در زمین که نتیجه جریان وسوسه شیطان است، انسان را با جریان برهنگی مواجه می‌کند، خداوند در قرآن فرموده من همراه برهنگی برای شما لباس می‌فرستم، یعنی لباس در مقابل جریان برهنگی رخ می‌دهد. این یک جریان است. خداوند در همین آیات سوره اعراف می‌فرماید، همانطور که شیطان شما را فریب داد و برهنگی رخ داد، اما شما جریان برهنگی را انتخاب نکنید.  

** مسجد به اندازه یک دانشکده برای ما اهمیت دارد

وی با بیان اینکه برای این حرکت یک سبک زندگی لازم است، گفت: سبک زندگی یعنی رفتارسازی اجتماعی و نهادسازی اجتماعی و خداوند در این زمینه در قرآن می‌فرماید: «کَذَلِکَ نُفَصِّلُ الْآیَاتِ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ» در واقع خداوند تأکید دارند که باید در مقابل جریان برهنگی، رفتارسازی اجتماعی و نهادسازی اجتماعی انجام شود و اولین رفتارسازی اجتماعی «قُلْ أَمَرَ رَبِّی بِالْقِسْطِ وَأَقِیمُوا وُجُوهَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَادْعُوهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ کَمَا بَدَأَکُمْ تَعُودُونَ» است. براین اساس دومین رفتارسازی اجتماعی قرآن طرح نهاد مسجد است.  

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر اینکه مسجد فقط یک مکان برای خواندن نماز نیست، گفت: مسجد یک نهاد اجتماعی است که خداوند برای بشر در جریان هدایت او مطرح می‌کند.  

طهرانچی تأکید کرد: مسجد به اندازه یک دانشکده برای ما اهمیت دارد، چون بخشی از زندگی است.  

وی در ادامه با اشاره به آیاتی دیگر از سوره اعراف اظهار کرد: خداوند در این سوره می‌فرماید: «یَا بَنِی آدَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَکُلُوا وَاشْرَبُوا وَلاَ تُسْرِفُو انة انة انة ا إِنَّهُ لاَیُحِبُّ المُسْرِفِینَ، قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّیِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِیَ لِلَّذِینَ آمَنُوا فِی الحَیَاةِ الدُّنْیَا خَالِصَةً یَوْمَ القِیَامَةِ کَذلِکَ نُفَصِّلُ الآیَاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ، قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّیَ الفَوَاحِشَ مَاظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَالإِثْمَ وَالبَغْیَ بِغَیْرِ الحَقِّ وَأَن تُشْرِکُوا بِاللّهِ مَا لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَاناً وَأَنْ تَقُولُوا عَلَی اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ» در واقع خداوند در این آیات به اهمیت مسجد به عنوان یک نهاد اجتماعی تأکید داشته و می‌فرماید هر آنچه که زینت دارد، وارد نهاد اجتماعی که مسجد است، کنید چرا که این یک سبک زندگی است.  

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: براین اساس اگر دانشگاه می‌خواهد یک دانشگاه اسلامی باشد، باید مسجد به عنوان یک ساختار رکین جدی در آن مطرح باشد. به نظر می‌رسد ما در برخی موارد قرآن و دستوراتی که در آن عنوان شده را مهجور گذاشته‌ایم و به یکی از دستورات قرآن که توجه به مسجد به عنوان یک سبک زندگی است، توجه نکرده‌ایم. به نظر می‌رسد که از این ساختارسازی غفلت کرده‌ایم.  

طهرانچی خاطرنشان کرد: همچنین خداوند در این آیات تأکید دارند که اگر می‌خواهید درس دین را آموزش بدهید، جای آن مسجد است.

وی تأکید کرد: اگر می‌خواهید دانشگاه در تربیت مؤثر باشد باید از مسجد کمک بگیرد.  

عضو هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه با بیان اینکه درخصوص اهمیت بحث مسجد مباحثی در سوره توبه نیز مطرح شده است به آیاتی از این سوره اشاره کرد و گفت: خداوند در سوره توبه آیات ۱۰۷ تا ۱۱۰ می‌فرماید: «وَ الَّذینَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً وَ کُفْراً وَ تَفْریقاً بَیْنَ الْمُؤْمِنینَ وَ إِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَیَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنا إِلاَّ الْحُسْنى وَ اللّهُ یَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَکاذِبُونَ، لاتَقُمْ فیهِ أَبَداً لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوى مِنْ أَوَّلِ یَوْم أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فیهِ فیهِ رِجالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا وَ اللّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرینَ، أَ فَمَنْ أَسَّسَ بُنْیانَهُ عَلى تَقْوى مِنَ اللّهِ وَ رِضْوان خَیْرٌ أَمْ مَنْ أَسَّسَ بُنْیانَهُ عَلى شَفا جُرُف هار فَانْهارَ بِهِ فی نارِ جَهَنَّمَ وَ اللّهُ لایَهْدِی الْقَوْمَ الظّالِمینَ، لایَزالُ بُنْیانُهُمُ الَّذی بَنَوْا ریبَةً فی قُلُوبِهِمْ إِلاّ أَنْ تَقَطَّعَ قُلُوبُهُمْ وَ اللّهُ عَلیمٌ حَکیمٌ». اهمیت مسجد در این آیات بسیار کامل و مشهود عنوان شده است. یکی از موضوعات مهمی که مطرح است این است این است که لازم است ساختار‌هایی ساخته شود که اجازه خردورزی در آن‌ها وجود داشته باشد.

وی با بیان اینکه نگاه ما در دانشگاه آزاد اسلامی به مسجد و هیأت مذهبی به صورت یک شبکه اجتماعی است، گفت: هیأت‌های مذهبی در کشور حدود ۲۰۰ سال پیش تأسیس شده است و در اهمیت این هیئت‌ها لازم است بدانید که رضا خان ملعون وقتی می‌خواست دین را تعطیل کند، مسجد‌ها را تعطیل نکرد، بلکه هیئت‌های مذهبی و سقاخانه را تعطیل کرد. این امر به خوبی اهمیت هیئت‌ها را نشان می‌دهد. این امر یعنی مسجد می‌تواند فعالیت کند، اما اگر می‌خواهید دین را حذف کنید، باید هیئت‌های مذهبی را به عنوان یک شبکه اجتماعی و شبکه انسانی حذف کنید.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر اینکه یک حرف جدی در تربیت هیئت‌های مذهبی وجود دارد و آن محبت است، گفت: هیئت‌های مذهبی به دلیل وجود محبت تأثیرگذار هستند؛ چراکه در کنار عبادت، محبت را نیز بین افراد جاری می‌کنند، حب اهل بیت و محبت بین اعضای هیئت باعث می‌شود زمینه برای علم آموزی آماده شود.

وی تأکید کرد: در هیئت عبودیت و محبت وجود دارد و امر دیگری که لازم است در هیأت‌ها وجود داشته باشد، شعور است. در این صورت هدایت کامل صورت خواهد گرفت.

وی تأکید کرد: لازم است هویت هیئت‌های مذهبی در مساجد پر رنگ‌تر شود و با شعور و علم حرکت به سمت رشد در هیئت‌ها صورت بگیرد.  

انتهای پیام/

منبع: آنا

کلیدواژه: دکتر طهرانچی جشنواره امامت و مهدویت دومین جشنواره امامت و مهدویت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۲۹۳۲۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

طهرانچی: دانشگاه آزاد اسلامی در پی نظام تعلیم و تربیت «احسن» است

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نشست مدیران آموزشی دانشکده‌های تعلیم و تربیت و مدیران گروه علوم تربیتی معاونت علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی صبح امروز با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به میزبانی واحد اصفهان برگزار شد.

دکتر طهرانچی در ابتدای این نشست با تبریک روز معلم گفت: خدا را شاکرم که در روز معلم در خدمت عزیزانی هستیم که در دانشگاه معلم هستند و بر جریان تعلیم و تربیت مدیریت می‌کنند. همکاران سما نماد معلمان دانشگاه هستند و این روز را به همه این عزیزان و اساتید تبریک می‌گویم. روز معلم، روز بزرگ و نماد شکر است.

وی با ارائه سخنرانی با موضوع «نظام تعلیم و تربیت احسن» گفت: حرکت به سمت نظام تعلیم و تربیت احسن، یک تحول اجتناب‌ناپذیر است که باید آن را جدی گرفت. در محیط مدرسه، ما درگیر علم هستیم اما دانش‌آموزان و دانشجویان درگیر حل مسئله و بالا رفتن خود هستند. این نظام، نردبانی است که ستون آن تعلیم و تربیت و دانش بوده و باید جایگاه خود را حفظ کند. 

 

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اهمیت قلم و نقش معلمی، تصریح کرد: قلم نه تنها خود بلکه آنچه می‌نگارد نیز بسیار ارزشمند است؛ پس آنچه در اختیار ماست درواقع ابزار شریفی است چرا که خداوند به جای سایر ابزارها به قلم سوگند یاد کرده و می‌فرماید «ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ». پس ما با افتخار قلم در دست می‌گیریم و از آنچه می‌نگاریم، مراقبت می‌کنیم و شأن این قسم الهی را پاس می‌داریم، چرا که آنچه نگاشته می‌شود، نه تنها در قالب زمان و مکان؛ بلکه آثار فرازمان و فرامکان دارد و به همین دلیل نقش و جایگاه معلمی بسیار ارزشمند است چون ابزار آن مورد قسم الهی واقع شده است. در قرآن کریم همه سوگندها به مخلوقات الهی است و تنها یک قسم به چیزی است که انسان آن را خلق کرده و آن هم قلم است.

دکتر طهرانچی به آیه 80 سوره انبیاء اشاره کرد و گفت: خداوند در این آیه شریفه می‌فرماید معلم است و به داود یاد می‌دهد. این یعنی وقتی ما هم چیزی را یاد می‌دهیم، اراده حضرت حق را پیاده می‌کنیم. همچنین خداوند در مقابل آنچه به حضرت داود آموزش داد، می‌فرماید که تعلیم یک جهت فردی دارد و یک جهت اجتماعی که «لِتُحْصِنَكُمْ مِنْ بَأْسِكُمْ» به آثار اجتماعی تعلیم اشاره دارد و در پایان آیه نیز به شکرگذاری جامعه تأکید می‌شود. در این آیه شریفه خداوند علم و فناوری را برای کسی که مورد خطاب است، یاد می‌دهد اما مردم باید شاکر باشند. شکر نعمت وجود معلم یعنی این روز را نه تنها در دانشگاه بلکه در جامعه نیز باید گرامی بداریم. شکر معنای وسیعی دارد و یک وظیفه است؛ فقط زبانی نیست. البته معلمی این شأن را دارد که خداوند به او آموزش می‌دهد و او این آموزش را به دیگران منتقل می‌کند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: وقتی موسی (ع) به دنبال معلم می‌گشت، او را در سه ویژگی عبودیت خدا، محبت و مهرورزی و عالم بودن یافت. بنابراین یک معلم باید اول عبد خدا باشد و لطیف و مهربان و عالم باشد. معلمی که یادگیری خود را ادامه ندهد، معلم نیست. باید یک معلم همواره در حال آموختن باشد. اگر فردی اینچنین بود، باید شاگردی او را کرد.

وی افزود: هیچ اشکالی ندارد که شاگرد، معلم را به عنوان نردبان رشد خود ببیند چرا که علم مسیر رشد است و باید در آن شاگردی کرد تا بتوان از نردبان دانایی بالا رفت.

دکتر طهرانچی با اشاره به چرایی تغییر ساختار در حوزه تعلیم و تربیت، گفت: دانشگاه‌ها را می‌توان به دو نوع نخبگانی و اجتماعی تقسیم کرد که دانشگاه آزاد اسلامی در نوع دانشگاه گسترده و اجتماعی قرار می‌گیرد و با دانشگاهی مانند دانشگاه تهران که از جنس نخبگانی است، تفاوت دارد. سیر اولین اعزام‌های دانشجو به فرانسه به گونه‌ای بود که با علوم پایه و علوم انسانی کاری نداشتند و به همین دلیل ماحصل این اعزام‌ها، ترجمه و نظام دیوانی فرانسه شد اما در 16 آذر 1332 به صورت رسمی نظام علمی ایران از فرانسه به آمریکا تغییر یافت و از آن سال یک گروه مستشاری در وزارت فرهنگ ایران مستقر شدند و هر دانشگاهی که در کشور راه اندازی می‌شد، باید به تأیید این کمیته می‌رسید. به همین دلیل آنچه در نظام آموزش عالی وارد شد، یک مفهوم است که مانند گلخانه و تزئینی بود.

وی خاطرنشان کرد: اونیورسیته یک نهاد جامع و الگوی کوچکی از جامعه در حال ساخت غرب برای خلق و پیاده سازی مفاهیم راهبران فکری و سیاسی نظام سلطه در خلق تمدن غربی است و آنچه ما در دانشگاه‌ها به عنوان علم به آن می‌پردازیم، دانش (science) است که به آن در این دوره علم جدید می‌گوییم. در اروپا با تکیه بر میراث گذشتگان برمبنای نگاهی نو پدید آمد و پیشرفت کرد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: همانطور که در تعریف دانش بیان شد، science تکیه بر میراث دارد اما ارتباط مستقیم با گذشته ندارد و به همین دلیل روانشناسی ادامه علم النفس یا علوم تربیتی در ادامه جریان تربیتی دوره اسلامی نیست بلکه همه اینها وارداتی هستند.

وی با اشاره به اجزای مختلف علم و با بیان اینکه علم دارای ساحت، لایه، مؤلفه، ابعاد، رابطه و کنشگران است و این در حالی است که ما فقط به کنشگران آن توجه داشته و گزاره‌ها را می‌بینیم و به همین دلیل بیان‌کننده گزاره‌های غربی شده‌ایم و کسی معلم تر است که گزاره‌ها را بهتر توضیح دهد، گفت: واقعیت این است که در نظام علمی به اهداف، روش، نظریه‌ها، رویکرد، مکاتب و سنت و قواعد حاکم توجه نداشته‌ایم و به همین دلیل در علم درگیر قوانین و مدیریت شده‌ایم و کاری با نظام، فناوری، ابزار، قالب، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری نداریم. به همین دلیل تنظیم‌کننده جهت علمی کشورها فرانهادهایی به عنوان ژورنال‌های پژوهشی هستند که توسط بنیادهای بین المللی هدایت می‌شوند که نماد یکی از آنها (الزویر) درخت ممنوعه است.

دکتر طهرانچی ادامه داد: در واقعیت هم اگر نگاه کنیم، کدام رشته را می‌توانیم ببینیم که در کشور ما اجرایی می‌شود اما نمونه غربی ندارد؟ وقتی پیشنهاد راه‌اندازی رشته می‌دهیم، مستندات آن را می‌خواهند. همه اینها برای این است که ما نظام‌ها، قالب‌ها و... را از غرب وارد کرده‌ایم.

وی خاطرنشان کرد: جریان علم مانند قطار است و رئیس قطار و لکوموتیوران هرکس که باشد، قطار مسیر ریلی خود را طی می‌کند. آنچه در ذهن ماست، عبور از قواعد و نظامات است چرا که تاکنون نتیجه آن زیبا نبوده و این فلسفه نگاه ما در دانشگاه آزاد اسلامی است. به همین دلیل منطقه منازعه را در سیاست‌گذاری و سنت و قواعد حاکم بر نظام علمی قرار دادیم.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به نگاه غرب به علم، گفت: در دسته بندی علم غرب انسان، جامعه و طبیعت وجود دارد. البته در ابتدا فقط رابطه علم با انسان، طبیعت و جامعه دیده شده بود اما بعدها ارتباط طبیعت و جامعه هم در این نگاه لحاظ شد. با این حال، این دسته‌بندی یک سکولاریسم مطلق در علم است و خدای خالق رب العالمین در آن جایی ندارد. خداوند درباره این نوع نگاه در آیه 7 سوره روم می‌فرماید «يَعْلَمُونَ ظَاهِرًا مِنَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غَافِلُونَ». واقعیت این است که نظام علمی ما در این قالب و مدل قرار دارد؛ با این تفاوت که کلاس‌هایمان را با بسم ا... و بنام خدا آغاز می‌کنیم اما در قالب مفاهیم و مدل‌های سکولاریسم غرب قرار گرفته‌ایم. واقعیت این است که با بسم ا... گفتن، علم الهی نمی‌شود همانطور که اگر حیوانی حرام‌گوشت را با بسم ا... ورو به قبله ذبح کنیم، حلال نمی‌شود.

وی افزود: ما در علم با مفاهیم انسان، شناخت، آموزش، یادگیری، پارادایم، مکتب فلسفی و جهان‌بینی مواجه هستیم و به هستی‌شناختی، انسان‌شناختی و معرفت‌شناختی توجه داریم که به آن دین‌شناختی هم اضافه کردیم اما دین در متن و هنگام پرورش نیست. به همین دلیل به مکاتب فلسفی غربی ازجمله رئالیسم، ایده‌آلیسم، طبیعت‌گرایی و... توجه کرده‌ایم.

دکتر طهرانچی با بیان اینکه نهاد تعلیم و تربیت، روش تدریس، برنامه‌ریزی درسی، رابطه استاد و دانشجو و... گزاره‌هایی مبتنی بر نظریه‌هایی است که در یک مکتب فکری تعیین می‌شود، گفت: اشکال ما این است که قرآن را مهجور گذاشته و به سراغ مکاتب فلسفی غرب رفته‌ایم.

وی با اشاره به آیه 30 سوره فرقان گفت: پیامبر (ص) گلایه می‌کند که قومش قرآن را مهجور گذاشته و از آن گذشته است (وَقَالَ الرَّسُولُ يَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا). این در حالی است که قرآن کریم نسخه نجات‌بخش و شفابخش انسان‌هاست. پیامبر (ص) در حدیثی نیز می‌فرماید «أَنَّ هَذَا الْقُرْآنَ مَأْدُبَةُ اللَّهِ فَتَعَلَّمُوا مَأْدُبَتَهُ مَا اسْتَطَعْتُم‏». قرآن کریم در این حدیث، به عنوان تربیت‌کننده و فرهنگستان است؛ بنابراین ما باید مکتب قرآن و اهل بیت (ع) را شاگردی کنیم.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر اینکه مبانی اسلام دعوای علم و دین نیست؛ بلکه دعوای علم و ایمان است، گفت: خداوند متعال در آیه 11 سوره مجادله می‌فرماید « ... يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ». بدین معنی که خداوند مقام اهل ایمان و دانشمندان را در دو جهان رفیع می‌گرداند.

دکتر طهرانچی با اشاره به کتاب «إحصاء العلوم» فارابی اظهار داشت: ما در مدل و ساختار علمی خود، خداوند خالق رب العالمین را محور داشتیم و در آن رابطه انسان با خداوند، جامعه و طبیعت را تعریف کرده بودیم. در این دسته‌بندی، علم الهی به رابطه انسان با خداوند، علم مدنی به رابطه انسان با جامعه و علم طبیعی به رابطه انسان با طبیعت می‌پرداخت و آن بخش مربوط به انسان خلیفه الله هم، علم فقه و کلام و علم زبان، منطق و ریاضیات بود.

وی با بیان اینکه انسان دارای بینش، دانش، گرایش و توانش است، گفت: در نظام تعلیم و تربیت احسن باید به این چهار مقوله توجه داشته باشیم تا بتوانیم در منش و کنش تأثیرگذار باشیم. کنش یک عقبه دارد که دانش و همت است و دو بازوی فرصت و تهدیدکننده دارد که بینش و گرایش است. بنابراین اگر کسی در بینش به عالم آخرت باور نداشته باشد، مصداق «ذلِكَ مَبْلَغُهُمْ مِنَ الْعِلْمِ» خواهد بود.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: همچنین اگر فردی دارای بینش، دانش و گرایش درستی باشد اما عزم و توانش نداشته باشد هم انسان موفقی نخواهد شد. به همین دلیل باید دانش، گرایش، بینش و مدلی برای توانش صحیح داشته باشیم تا سمع، ابصار و افئده یعنی دیدن و گرویدن ما درست باشد و توانایی داشته باشیم.

وی درباره اینکه چه چیزی را چگونه و در چه سنی آموزش دهیم، تصریح کرد: تاکنون مدارس مختلفی به عنوان مدارس شناختی و رفتاری راه‌اندازی شده‌اند اما سؤال این است که پشتوانه فکری و نظریه آنها کجاست. در اسلام، دوره‌های تربیت و رشد به سه دوره 7 ساله تقسیم می‌شود که 7 سال اول خانواده‌محور بوده و دوره سیادت کودک است، 7 سال دوم مربوط به آموزش ابتدایی و دوران تأدیب و آموزش بوده و 7 سال سوم که آموزش متوسطه و مقطع کارشناسی است، دوره تربیت اجتماعی و دوران وزارت جوان است. ما باید در مدل‌های تربیتی خود به این مفاهیم توجه داشته باشیم و از نامه 31 نهج البلاغه الگو بگیریم.

دکتر طهرانچی به کتاب دوم «مبانی تربیت» از مجموعه ادب الهی مرحوم حاج آقا مجتبی تهرانی اشاره کرد و گفت: ایشان با اشاره به آیه 6 سوره تحریم می‌فرمودند «در باب مرابطه با نفس، انسان هم باید در سازندگی خودش و هم در سازندگی دیگران وارد شود و نسبت به هردو مسئولیت دارد. مجموعه دلسوزی باید در سه رابطه اصول اعتقادی، مسائل اخلاقی و مسائل علمی باشد.» باید خودمان عبد خدا، مهرورز و عالم باشیم تا بتوانیم شاگردان را در مسیر اعتقادی، اخلاقی و علمی تربیت کنیم. 

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: امیرالمومنین (ع) در حدیثی می‌فرماید «النّاسُ ثَلاثَةٌ: فَعالِمٌ رَبَّانِی وَ مُتَعَلِّمٌ عَلی سَبیل نَجاةٍ وَ هَمَجٌ رَعَاعٌ» بدین معنی که «مردم سه دسته‌اند: گروه اول دانشمندان الهی هستند که مربی مردمند، گروه دوم کسانی که خود فاقد دانش هستند ولی در سایه نور دانش دانشمندان حرکت می‌کنند و در پی تحصیل علم هستند و گروه سوم انسان‌هایی که نه خود راه را می‌دانند و نه از رهروان، راه را می‌پرسند. آدمهایی که نه خود عالمند و نه بر علم عالم تکیه می‌زنند.» همچنین امام کاظم (ع) می‌فرماید «لا عِلمَ إلاّ مِن عالِمٍ رَبّانِيٍّ و مَعرِفَةُ العالِمِ بِالعَقلِ» (علم جز از عالم ربّانى به دست نيايد و شناخت چنين عالمى به خِرَد است). استاد دانشگاه باید عالم ربانی و استاد مربی باشد.

وی با اشاره به وظایف تربیتی که در قرآن به آنها اشاره شده است، گفت: خداوند متعال در آیه 17 سوره لقمان به تربیت فرزندان، در آیه 132 سوره طه به فرزندان همفکر، در آیه 145 سوره اعراف به همه مخاطبان و در آیه 199 سوره اعراف نیز به همه هم‌کیشان وظایف تربیتی را برشمرده است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: در نظام تعلیم و تربیت احسن، دانشگاه دارای چهار نظام تربیتی، علمی، فناوری و فرهنگی است که وظیفه جهت‌دهی دانشگاه با حوزه فرهنگ است. در چهره نوین دانشگاه آزاد اسلامی می‌خواهیم دانشگاهی جامعه‌پرداز در کنار جامعه دانش و حکمت بنیان داشته باشیم. در این مدل، دانشگاه دانش تخصصی و مهارتی را از طریق گروه‌های علمی و نظام پایه و عرصه ارائه می‌کند و برای برقراری ارتباط بین دانشگاه و جامعه، به دنبال تبدیل شدن به دانشگاه خلاق و نوآور هستیم تا از طریق دانایی و توانایی گروهی، با ایجاد دانشکده‌های موضوعی و شبکه نوآوری، بین دانشگاه و جامعه فرهیخته که دارای اقتصاد و امنیت است، پلی برقرار کنیم. با ایجاد این پل، جامعه به دانایی و توانایی اجتماعی می‌رسد که می‌تواند سبک زندگی ‌ساز بوده و حکمرانی در اقتصاد و امنیت داشته باشد.

انتهای پیام/